Foto:
7 oktober 2004,
Na dagen van stevige regnval,
Westerheide (GNR),
Hilversum,
Nikon coolpix 4500. 		 

  Grote stinkzwam
(Phallus impudicus)
NMV Ga 225020

Stinkzwammen zijn Buikzwammen, maar met een heel ander uiterlijk dan aardsterren, bovisten of stuifzwammen.
Stinkzwammen kunnen zich op twee manieren verspreiden: door sporen en door zwamdraden in de strooisellaag.

Alle in Nederland bekende stinkzwammen beginnen met een eivorm. Door de groei breekt het ei open, en ontstaat een steel, met aan de top een kleverige massa met sporen.
De sporenmassa op de top is olijfgroen of grauwbruin van kleur, en verspreidt een sterke aasgeur. Op die aasgeur komen vliegen af. Die vliegen zorgen voor de verspreiding van de sporen.

In Nederland komen twee geslachten voor van stinkzwammen: het Phallus-geslacht kenmerkt zich door een geribde top, en het geslacht Mutinus kenmerkt zich op die plek door een sponsachtige structuur, gelijk aan die van de steel.

Van het Phallus-geslacht zijn de bekendste in Nederland: de Grote Stinkzwam (P. impudicus) met het bekende duivelsei, de Duinstinkzwam (P. ahdriani) en de Gesluierde dame (P. duplicatus). 		 

 
Een ervan wordt geregeld waargenomen in 't Gooi en nabij het Amsterdamse bos.
  • De Grote stinkzwam kenmerkt zich door de kleur van het ei(wit tot geel), de witte steel en de witte kop en een gladde rand van het plaatje op de top. De geur is zwaar en weerzinwekkend.
    De Grote stinkzwam komt voor in pleistoceen gebied, in de duinen en in Zuid-Limburg. De soort is saprotroof op allerlei soorten bodems, rijk aan grof strooisel en humus, in loofbossen en gemengde bossen, ook in voedselrijk zand, zandige leem of klei. In bossen met douglasspar komt de soort wel voor, in dennenbossen niet. De soort groeit in hyfenstrengen van substraat naar substraat. In de gebieden waar de soort voorkomt, is deze zeer algemeen, van mei tot december, met een piek in oktober.
     
  • De Duinstinkzwam kenmerkt zich door de kleur van het ei (wordt violet bij blootstelling aan de lucht, en het gekartelde randje van het witte plaatje op de top. De geur is zoeter dan van de Grote stinkzwam, maar eveneens onaangenaam en zwaar.
    De Duinstinkzwam is vrij zeldzaam, en groeit langs de gehele kust van Nederland, en deels België, in de buitenduinen, op zowel kalkrijk als kalkarm, humusarm zand, bij helm en zandhaver, en in duindoornstruwelen.
    Uit het Gooi is een waarneming bekend in de omgeving van Naarden, van voor de afsluiting van de Zuiderzee.
     

De Gesluierde dame is bijzonder zeldzaam, en wordt alleen langs de kust waargenomen.

In Park Spoorzicht in Diemen zul je tevergeefs zoeken naar deze soorten. Het zijn duidelijk geen veensoorten, en het zand in het Park is misschien niet zo geschikt.
In het Gooi zie ik de Grote stinkzwam het vaakst in het zomereiken-berkenbos in de buurt van eik, soms in rommelbosjes van eikenhakhout, zoals in de Bosjes van Six in Laren, en de westkant van het Echobos in Muiderberg, maar zelden in beukenbos (Einde-Gooi). 		 


Foto:
Hilverbeek,
's-Graveland,
14 oktober 2000,
Sony mavica fd85. 		 
Foto:
Hilverbeek,
's-Graveland,
14 oktober 2000,
Sony mavica fd85.


Foto:
Echobos,
Muiderberg,
21 juli 2001,
Sony mavica fd85. 		  Het zogenaamde Duivelsei is jong, gepeld, rauw eetbaar, en smaakt dan naar radijs, en heeft dezelfde knapperige tastatuur als een radijsje uit de tuin. Tijdens een excursie van het Bewaarde Land werd de proef op de som genomen.

poes gijs
Buikzwammen in Diemen
Vorige scherm