laatst bewerkt (y.m.d): 2010.12.31

Plantengallen in Nederland

  9 Kb, ananasgal of eikenroosje ( andricus foecundatrix )
Ananasgalwesp,
( Andricus foecundatrix )

Waardplant: Zomereik,
Plek: okselknop,
Type: rozet, hopbel,
Verwekker: galwesp,
Laegieskamp, NM,
2 oktober 2003
 
  Een gal is een vergroeiing van een of meer cellen. Die ontstaat doordat een vreemd organisme zich nestelt in die cellen.
De cellen raken geprikkeld. Inkapseling van de indringer is hun verweer.
De galwand bestaat dus altijd uit weefsel van de waard.
De gast (meestal larve, schimmel, bacterie, virus, of een combinatie) eet dat weefsel van binnen uit op.
De gastheer (de waard) maakt dan aan de buitenkant steeds meer weefsel bij. Zo groeit de galvorm, en ontstaan soms galkamers binnen de gal.

Een logische vraag is dan:
Waarom heb je daarvoor zoveel woorden nodig?
Wat is dan geen gal?

Op bomen, planten en paddenstoelen komen allerlei soorten gallen voor.

Galvorm en galkleur zijn afhankelijk van het weefsel van de waard. De galvorm is ook afhankelijk van de indringer.
Je zou verwachten dat soortgroepen van gasten een vergelijkbare galvorm hebben. Dat is niet zo.
Op soortniveau (veroorzaker en waardplant) is er wel eenheid van vorm, maar op een hoger niveau niet. Plantengallen worden daarom altijd beschreven vanuit de soort waard én vanuit de soort veroorzaker.
 
  elzenvlag ( Taphrina alni )

Elzenvlag

Waard: Zwarte els,
Plek: vrucht,
Type: vlag,
Verwekker: Schimmel
Park Spoorzicht, Diemen
10 september 2003
 
  Aantal soorten gallen:
Er zijn in heel Noord-West Europa een kleine 9000 soorten gallen bekend op meer dan 1200 soorten paddestoelen, planten en bomen.
In Nederland alleen al komen op ruim 400 organismen gallen voor, en daarop komen ruim 1400 soorten gallen voor.
Tijdens een wandeling in juni of september door het Gooi of in Park Spoorzicht in Diemen kun je er met enige oplettendheid al snel zo'n 30 soorten aantreffen, zowel heel opvallende als heel onopvallende gallen, op zowel heel opvallende (eik, beuk, els, hazelaar, meidoorn, platte tonder) als op heel onopvallende (brandnetel, dauwbraam, ereprijs, hondstraf, kleefkruid) planten, bomen en paddestoelen.

Op deze site worden gallen besproken, voorzien van een of meer foto's per soort.
De besproken gallen (circa 120 soorten) zijn ontsloten op:
 

  Op deze site:
Gallen: Boeken
Gallen: Links
Gallen: Ecologie
Gallen: Naamgeving en Typering
Gallen: Nut en Bestrijding
Vergald Dankwoord