PEN-eiland / Diemer Vijfhoek / Bocht van Ballast 2013

Dynamiek: onderwaterdammen (documentatie)

Verlaagde kades zijn veiliger als aanstormende golven eerder worden afgeremd. Maar veiligheid (van de kades) wordt nergens genoemd.

Er staat in Veenenbos en Bos (1999) (Concretiseringsstudie natuurontwikkeling) op pagina 13 het volgende: Het gebied kent door de hoge ligging en de omringende kade weinig natuurlijke dynamiek. Door de kade te verwijderen en een kreek aan te leggen, zal de dynamiek van het IJmeer kreek en oevers open houden. En: Een luwe en ondiepe baai van het oosten van het PEN-eiland tot aan Muiden moet versterkt worden door de aanleg van dammen op de grens met dieper water. Die luwte is nodig om helder water te bereiken, en om watersporters uit het gebied te houden. Er wordt dus geen verband gelegd tussen kadeverlaging en (onderwater)dammen. (Er wordt wel gesuggereerd dat de doorvaart van watersporters ongewenst is, dit in tegenstelling tot Staatsbosbeheer die de opdracht heeft om watersport te bevorderen)

In een ouder rapport (dat Jan van Dijk e.a. (1997) maakte t.b.v. Rijkswaterstaat, Concretiseringsstudie PEN-eiland, p. 53) staat dat er al in 1995 (Bouma et al.) gesproken wordt over onderwaterdammen. Bij deze auteurs wordt wel een verband gelegd tussen de aanleg van die dammen en de afkalvende kustlijn, van met name buitendijks rietland. Zo'n dam ligt min of meer permanent onder water en moet voor de scheepvaart gemarkeerd worden met boeien. Heel fijn, want die boeien zouden zichtbaar moeten zijn, en dus de controleerbaarheid op de uitvoering vergemakkelijken. En er is op dit moment geen boei te zien. Op pagina 57 van de Concretiseringsstudie staat een kader. In dat kader staat tekst en uitleg over de kreek en de verlaagde kaden. Er is voorzien dat golven onder gemiddelde omstandigheden maximaal 25 cm boven de kade uitkomen, en dat onder extreme omstandigheden de golven met zo'n 60 centimeter hoogte over de kade heenslaan. Bij ruim een halve meter hoge golfslag kan het rietland zich terug trekken en is de dynamiek bereikt. Om te voorkomen dat te grote schade ontstaat, moet de ingang van de kreek voldoende breed zijn, en de kreek net zo diep als het omringende IJmeer water. Dus ook de Concretiseringsstudie legt geen direct verband tussen onderwaterdam en kadeverlaging.

Ergo: de argumentatie is onjuist en houdt daarom geen stand. Over eventuele afkalving van de verlaagde kade onder invloed van golven wordt niets geschreven. Bedoeling van de verlaging is juist dat er onder dynamische omstandigheden op het IJmeer, ook binnendijks dynamische omstandigheden kunnen ontstaan. Dat daarbij wegen (kades) voor de mens ontoegankelijk kunnen worden, wordt niet vermeld in de rapporten.   Er bestaat mogelijk een geheel andere reden (dan golfslag) voor de gaten in de kade: Windworp van oude wilgen die aan de buitenkant van de kade geworteld waren, en in het water vielen, en daarmee met kluit en al uit de dijkvoet scheurden. Dat ligt voor de hand als je oudere foto's op deze site bekijkt van de tot 20 meter bijna horizontaal over het water hangende schietwilgen. Het is nog maar de vraag of dit bedoeld of onbedoeld is. Een rafelige kade biedt nieuwe kansen voor natuur, en is dynamischer dan een rechte, lompe dam.

 

PEN-eiland

http://werthof.home.xs4all.nl/peneiland.html

Laatst gewijzigd: 24-07-2013