Voortgang PEN-eiland / Diemer Vijfhoek::2001 - 2004
Aan de oostzijde van Fort Diemerdam ligt de energiecentrale. Bij de aanleg van die centrale, toen nog PEN geheten (Provinciaal Energiebedrijf NoordHolland) op het terrein van boerderij de Zeehoeve, kwam veel grond vrij. Zand, veen, en klei uit de bouwput werden weg gebaggerd, en over de dijk gezet. Zo ontstond buitendijkse verlanding: Het PEN-eiland.

Het PEN-eiland maakt deel uit van de Ecologische Hoofd Structuur (EHS) en de wateren erom heen zijn Europees erkende Wetlands.
Toch is juist hier volop bouwactiviteit: de aanleg van IJburg. In eerste instantie moeten hier 18.000 woningen verrijzen, met een claim op 85.000 inwoners in de verre toekomst. Niet op het PEN-eiland, maar wel er vlak naast in de Wetlands.
Al die mensen, levend op een opgespoten zandplaat in een waterrijk gebied, moeten ergens heen kunnen als ze het water even zat zijn, of gewoon om het hondje uit te laten. Waar? Op het PEN-eiland, in de EHS.
Vanwege die verwachte toestroom van recreanten, heeft men besloten het PEN-eiland hierop voor te bereiden door paden erop te gaan aanleggen.
Na inventarisatie van de bestaande natuur werd een landschapsarchitect gehuurd, om uiteenlopende wensen in een verenigbaar plan te gieten.
Er stond al bos op, dus wie beter dan Staatsbosbeheer (SBB) kon men die klus toevertrouwen? In september 1999 werd het beheer van het PEN-eiland officieel overgedragen aan Staats Bos Beheer.


SBB heeft op haar buurt de klussen uitbesteed aan andere bedrijven. Klussen zoals bomen snoeien en/of kappen, riet maaien, kreek aanleggen, aanleg van wegen en paden voorbereiden.
Najaar 2000 startte men voortvarend met het uithakken van de contouren van de kreek, de paden, de ligweide, en het maaien van enkele percelen riet. Daarna is men nieuwe metingen gaan doen, en gestart met dijkonderhoud.
Eind februari 2002 liggen de werkzaamheden bijna stil, en men loopt dan al meer dan een half jaar achter op het bestek. Een insider weet eind 2002 te vertellen dat het onderzoek wordt gesaboteerd door een of andere onverlaat die peilbuizen uit de grond rukt.

In de periode van najaar 2000 tot voorjaar 2004 bewijst SBB de onuitvoerbaarheid van het rapport van Veenenbosch en Bosch (1999) in de praktijk. De situatie klaarhelder:
  • Het plan voor een kreek is onhaalbaar.
    Een modderige, ondiepe kreek weerhoudt recreanten van betreding, maar levert gigantisch veel en geregeld onderhoud op, en is dus te duur. Een diepe kreek, b.v. van drie meter of meer, leidt tot extra waterrecreatie op het PEN-eiland op plekken waar men dat juist wil tegengaan. Men zal moeten voorkomen dat het een lange, diepe, bevaarbare namaakrivier wordt. Bovendien zal een diepe kreek versneld leiden tot ontwatering, en daarmee leiden tot minder biodiversiteit (het rietland zal verdwijnen en het wilgenbroek zal verdrogen).
     
  • Het pad van Zeehoeve naar ligweide tegenover het Werkeiland:
    Ten eerste moet daarvoor een gang worden uitgehakt van zeker 30 meter breed, en ten tweede zal daarvoor minimaal 20000 kuub zand moeten worden opgebracht om te voorkomen dat het bos zich op de brede open plek verjongt, en dat essen, abelen of platanen de lichtconcurrentie overleven op de ligweide.
     
  • Het bos zou niet meer verjongen.
    Voorspeld was in 1997 (bureau Stadsecologie) dat het wilgenbroek op het PEN-eiland in het eindstadium verkeerde van pioniersbos. Het bos zou zich niet meer verjongen, en er zou essen-iepenbos ontstaan met hier en daar een eik of berk.
    Na 4 jaar valt met zekerheid vast te stellen dat deze voorspelling berust op een onjuiste interpretatie van inventarisatiegegevens. Het wilgenbroek verjongt zich sinds de kap in 2000 juist wel en ook buitengewoon snel. Een pad zal gezien de groeisnelheid minimaal 1-2 x per jaar ontbost moeten worden, tenzij rigoreuzer maatregelen worden genomen zoals zandsuppletie. Er zijn geen abiotische redenen om aan te nemen dat het bos aan het eind is van een pioniersfase.
     
  • Politiek stokpaardje.
    Toch streeft de provincie (en dus de SBB als terreinbeheerder) nog steeds naar de uitvoering van dit plan. En gaandeweg wordt in de woordkeus duidelijker dat de kreek en ligweide een politiek stokpaardje vormen dat hoe dan ook uitgevoerd dient te worden. Het is te hopen dat de subsidie op is, voor men toe is aan realisatie van deze plannen.
     
  • Plan is farce.
    Wie het plan van Veenenbosch en Bosch (1999) vergelijkt met het rapport van Grontmij (1993), het Deelplan Diemerpolders, gemaakt voor Groenvoorziening Amstelland, ziet direct dat het PEN-eiland rapport een farce is. Er staat zelfs niet in hoe paden en bosranden technisch aangelegd dienen te worden. Het is niet meer of minder dan een zouteloos politiek compromis, vervat in enkele simpele schetsen en droombeelden.
     
  • Versterking EHS of versterking recreatie.
    Steeds duidelijker verschuift de woordkeus van de provincie Noord-Holland van natuurcompensatie voor de bouw van IJburg in de Wetlands naar recreatiecompensatie voor IJburgers in de kustzone. Want daar draait het uiteindelijk om: de hele kust van IJburg tot Muiden moet geschikt gemaakt worden voor de water- en oeverrecreatie.
    Dat er nog 274 ringslangen over zijn van de ruim 700 in 1999 in deze EHS stemt tot nadenken. Recreatie en natuur kunnen prima samen gaan in deze EHS, vindt men.
    Stadsmensen houden nou eenmaal niet van slangen. Opgeruimd staat netjes...
     
  • Gemeente Diemen blijft consequent:
    In 1999 zegde de gemeente Diemen 1 miljoen gulden toe bij te dragen aan het project PEN-eiland, mits de werkzaamheden binnen een jaar gestart konden worden. Op 15 april 2004 vraagt de provincie tijdens een raadscommissie de gemeentepartijen om alsnog over de brug te komen.

    Maarten (Democraten Diemen) maakt het standpunt helder. Wat hebben wij Diemenaren hieraan, en welke inbreng hebben wij anders dan als geldschieter?

    Twee retorische vragen die duidelijk maken dat de Diemer Vijfhoek in Diemen PEN-eiland mag blijven heten, en dat het hele plan buiten de gemeente om gaat.
    Toevallig ligt het binnen het grondgebied van Diemen. Meer valt er niet over te zeggen, en invloed heeft de gemeenteraad niet.

    De provincie kan dus fluiten naar deze bijdrage ? Zo hard wil men het ook weer niet direct stellen, maar toch.

    Nieuwe natuur, oude natuur of natuurcompensatie is irrelevant. Het feit dat de Diemer gemeenschap zeggenschap noch baat heeft, is bepalend. Dat is een procedureel bezwaar.
    VVD (Brigitte) geeft aan, dat er nu waarschijnlijk geen ruimte meer is in de begroting. De financiele situatie van de gemeente Diemen, ziet er nu heel anders uit dan 5 jaar geleden. Bovendien is het gebied vrij ver van de bebouwde kom van Diemen, wat de bereikbaarheid betreft. De bewoners van IJburg zullen er zeker meer gebruik van gaan/kunnen maken dan de Diemenaren.

    PvdA (Simon, Peter) wijzen erop dat het geld inmiddels al is besteed. Het CDA (Gert) geeft aan dat het punt terug moet naar de fracties.

    Groen Links (Gepke) maakt inhoudelijk bezwaar: de geplande ingrepen zijn schadelijk en kunnen beter achterwege blijven: geen ligweide, geen kreek, en dus geen geld beschikbaar stellen voor de uitvoering van dit plan. En als er persé een ligweide moet komen, dan geen abelen, maar gebiedseigen beplanting zoals meidoorn, sleedoorn, es of eik.

    Ook D'66 (Alfons) maakt zich zorgen over de kreek: gaat dat nou wel werken? Als je nou gewoon niet ingrijpt, pakt dat dan niet beter uit?

    Alle fractievertegenwoordigers zijn het roerend met elkaar eens. Ze zullen hun achterban nog eens raadplegen, natuurlijk, maar zullen hier de handen niet voor op elkaar krijgen.

    Uiteindelijk besluit de raad het bedoelde potje te investeren in Stadsherstel (de Zeehoeve).

voortgang   http://werthof.home.xs4all.nl/peneiland.html