Diplolepis plantengallen digitaal herbarium

in bewerking (y.m.d): 2010.12.26

Diplolepis-soorten

Er zijn zes diplolepis-galsoorten in Nederland, ze komen alle zes op roosachtigen voor. Ze hebben totaal verschillende vormen, en zitten op allerlei plekken, op takken en bladeren, ook op de bladsteel.
Er zijn harige gallen, knobbelige gallen, kale gallen en gestekelde gallen bij.
De verwekker is een galwesp.

	Gal maker:		Diplolepis rosae [Linnaeus, 1758]
	Op/On:		Rosa canina L., Rosa Glauca Pourr., Rosa pimpinellifolia L., Rosa rubiginosa L. en Rosa villosa L.

Dit is een gal met meerdere Nederlandse namen: Mosgal, Slaapappelgal, Bedeguaargal. De Engelsen noemen hem Bedeguar gall.
Het is een bolvormige gal geheel bedekt met lange, vertakte, haarachtige, rood of groenkleurige aanhangsels, van enkele mm's tot 50 mm groot.
Binnenin bevinden zich kleine, met elkaar vergroeide kamertjes met een harde wand.
De gallen kunnen zich uit vele organen van de roos ontwikkelen. Meestal groeien zij uit pas uitgelopen bladeren en bevinden zich dan aan het einde van de takken. Dit worden de grootste exemplaren.
Maar zij kunnen ook op de blaadjes zelf uitgroeien, ook op kelk- en bloemkroonbladeren, en zelfs op een meeldraad ontstaan. Ze blijven dan zeer klein en meestal eenkamerig.
De gallen ontstaan meestal uit de bladeren en zitten schijnbaar op de takken.
In Nederland gevonden op Hondsroos, Bergroos, Duinroos, Eglantier en Viltroos.

In Park Spoorzicht komen deze roossoorten niet voor. In de IVN-tuin staat wel hondsroos. Daar is deze gal op 7 juli 2009 gezien.

Bedeguar of Mosgal
Zuid-Limburg
Geuldal
Epe
Foto: Cottesser hoeve
Datum: 1 september 2004

	Gal maker:		Diplolepis eglanteriae [Hartig, 1840]
	Op/On:		Rosa canina L., Rosa pimpinellifolia L., Rosa rubiginosa L. en Rosa villosa L.

Engelsen noemen hem de Smooth pea gall, in het Nederlands hadden gal en veroorzaker geen eigen naam, nu wel.
Deze gal zit meestal aan de onderkant van het blad,soms aan de bovenkant, soms ook bij of aan de bladsteel en laat makkelijk los.
De gal is kogelrond, 3-5 mm doorsnee, groen, of rood, glad.
Aanhechting: blad, bladsteel, vruchtsteel, doorn, takschors, kelkblad (veel variaties mogelijk).
Gal heeft een harde wand en heeft een larvenkamer. Bij indringers in de gal, kan de gal meerkamerig zijn, en minder rond.

In Nederland gevonden op Hondsroos, Duinroos, Eglantier en Viltroos.

In Park Spoorzicht komt alleen de Japanse roos voor. Daarop komt deze gal niet voor. Wel staan er in het kilometerhok hier en daar hondsrozen. Maar de gal is er nog niet op aangetroffen.

	Gal maker:		Diplolepis nervosa [Curtis, 1838] [Oud.]: Diplolepis centifoliae, Diplolepis rosarum
	Op/On:		Rosa tomentosa SM., Zelf waargenomen op: Rosa canina L. en op Rosa rubiginosa L.

Deze gal wordt in het veld ook wel Sputnik-gal genoemd.
De gal bestaat uit een eenkamerig bolletje met daarop hier en daar een soort van doorns of gekromde stekels.
De gal zit meestal aan de onderkant van het blad, en laat gemakkelijk los.
De galkleur is meestal groen en/of roodachtig. Als er ongewenst bezoek in de gal woont, is de gal vaak hoekig of gezwollen vervormd.
Er zitten zelden meerdere gallen op een blad.

Er is al jaren iets merkwaardigs met deze gal. Er bestaat onduidelijkheid over de galwaard en over de galveroorzaker.
Er wordt maar een enkele soort roos gemeld waarop hij voor komt. Zelf heb ik hem gezien op Eglantier (Diemen) en Hondsroos (Delden).
De gal kan bewoond worden door meer dan een soort galwesp: Ongestekelde rozengalwesp en Gestekelde rozengalwesp. Dubbelbewoning kan niet, daarvoor is de gal te klein. Dus: soms de ene, soms de andere soort.

In Park Spoorzicht komt alleen de Japanse roos voor. Daarop komt deze gal niet voor. In de IVN-tuin staat een mooie rozenhaag. Daar is deze gal in 2009 gezien.

	Gal maker:		Diplolepis mayri [Von Schlechtendal, 1877]
	Op/On:		Rosa canina L., Rosa rubiginosa L. en Rosa villosa L.

Van deze gal komen twee vormen voor: eentje met en eentje zonder stekels. In beide gevallen zijn het knobbelige, onregelmatig gevormde, houtige gallen, vaak met roesttinten geelbruin, roestbruin, donkerbruin. De gallen bevatten vaak veel galkamers.
De gal kan op allerlei plekken op de roos ontstaan: meestal op takuiteinden, soms op de bloem.
De gal komt voor op Hondsroos, Duinroos en Viltroos

In Park Spoorzicht komen de waardplanten niet voor, in Diemen zijn de planten wel te vinden, maar de gal is er nog niet gezien.

Vorige scherm