Grote spinnende watertor (Hydrophilus piceus) Foto: JW. Wertwijn, Diemen - Spoorzicht, 5 okt. 2006 De pootjes en dekschilden zien zwart in water. De rode beharing en de groene glans van de dekschilden zie je alleen op het droge Op 9 mei 2014 zwom er een Grote spinnende watertor in Park Spoorzicht in een vijver. De maat klopt, en de pootjes en de schilden zien zwart onder water. |
|
Deze kever is een van de grootste en algemeenste waterkevers van Nederland. Als kever eet hij vooral aas en plantenresten.
Maar in vijvers zonder planten of kadavers begint hij zonder pardon aan stekelbaarsjes, salamanderlarven en kikkervisjes te vreten.
Hij vliegt pas weg naar ander water als alles op is, of het water opdroogt.
De larve eet vooral slakken (met huisjes), en staat berucht als alleseter: kleine kikkervisjes, salamanderlarven, en stekelbaarsjes worden zonder probleem aangevallen en opgevreten. Grotere stekelbaarsjes eten het jongere stadium van de larve van deze kever ook zonder probleem op. |
|
De Grote spinnende watertor komt bijna overal voor in Nederland. Waar water is, wordt hij gezien, ongeacht of dat een groot water is of een klein,
of het stilstaat of stroomt, of het begroeid is of kaal, en of het schoon is of vuil. Het lijkt dan ook verbazingwekkend dat dit dier beschermd is.
In Duitsland staat het op de Rode Lijst (RL2); in Nederland is het voortbestaan kwetsbaar tot bedreigd.
Foto: JW. Wertwijn, Diemen - Spoorzicht, 17 aug. 2006 Determinatie: Willem N. Ellis |
Grote spinnende watertor (Hydrophilus piceus) Foto: JW. Wertwijn, Diemen - Spoorzicht, 5 okt. 2006 De buikzijde van de Grote spinnende watertor is gepantserd gekield en voorzien van een naar achteren gerichte stekel om vijanden af te weren |
|
Die kwetsbaarheid van de Grote spinnende watertor heeft te maken met drie trends:
-de vervuiling van het water (die nu actief terug gedrongen wordt), -de verharding van de oevers (die nu actief terug gedrongen wordt), -de toegenomen lichtvervuiling (tor vliegt af op licht en spiegelingen) Over oeververharding lees je bijna nooit wat. Maar de larve is van een zachte oeverzone afhankelijk. Nadat de larve een keer of vijf verveld is, gaat hij het land op, en graaft zich in om te gaan verpoppen. Uit de zwarte larve volgt een witte pop, en daaruit ontstaat de kever. Als je oevers verhardt met pallisaden met daarachter geotextiel (soort onkruiddoek), dan kan de kever die uit de pop komt zich geen weg meer graven naar de waterkant, en overlijdt de kever. Als je natuurlijke oevers aanlegt, dan heeft de larve door rietvorming en bezinkmatten het extra moeilijk om zich op land dicht genoeg bij de oever in te graven. Je zou kunnen zeggen dat de larve een cultuurvolger is die profiteert van de boerende mens die zijn slootkanten onderhoudt, dus zacht en rul houdt. Grote spinnende watertor oriënteert zich bij het vliegen (en het dier kan kilometers vliegen) op licht en op spiegelende ruiten. Hij is te vangen bij het nachtvlinders vangen met een lamp, vliegt af op lantaarnpalen in het donker, en laat zich vallen op verlichte tuinbouwkassen. Dat is ook een manier om te landen in water, behalve als er geen water is. Dan valt het dier te pletter. Vroeger hingen er boven de Rijksweg en boven het emplacement Watergraafsmeer koolspitslampen. De Grote spinnende watertor had daarvan kennelijk geen last, want hij kwam rondom die lampen veel voor in de sloten. Tegenwoordig gebruikt Prorail halogeen voor de verlichting van de goederenboog. Het is niet duidelijk of dat even veilig is voor de natuur. Er zijn wel veranderingen in de braamgroei. Bij koolspitslampen groeiden de bramen 's nachts even hard door als overdag; bij halogeenlamplicht doen bramen dat niet (de groei staat nu stil bij nachtverlichting). Rijkswaterstaat legt inmiddels de eerste snelweg aan met LED-verlichting (A44). Er is vast nog niet onderzocht hoe de flora en fauna daarop reageert. Beter? Slechter? De Grote spinnende watertor heeft de naam "spinnende" te danken aan het gedrag van het vrouwtje. Dat spint een cocon net onder de waterspiegel, en legt daarin de eitjes. Het cocon heeft een luchtpijpje dat net boven de waterspiegel uitsteekt. Het is niet de enige waterkeversoort die dat doet. Er zijn meerdere soorten spinnende watertorren, en deze soort is de "grootste". Zie: Wikipedia Microcosmos Soortenbank Genieten van de Natuur (blog) |
 |
Startscherm |