16 Kb 19 Kb
 
  Gordijnzwammen, daarvan zijn er in Nederland zo'n 200 soorten. Zo'n 180 soorten ervan zijn berucht. Deze staan bekend als de 'Kleine Bruintjes'. Er is een microscoop voor nodig om vast te stellen welke het zijn.
Er zijn 20 soorten waarvan op basis van veldkenmerken iets te zeggen valt. Onder die groep vallen de paars kleurige gordijnzwammen, bijvoorbeeld bij els.
Gordijnzwammen leven in symbiose met een bepaald soort boom. Bij els komen in de regio rondom Amsterdam drie soorten paarskleurige gordijnzwammen voor:
  • Kleine elzengordijnzwam (C. bibulus,hoed en steel paars van jonge zwam)
  • Gegordelde elzengordijnzwam (C. alnetorum, paarse hoed en witte schubjes aan de steel van jonge zwam)
  • Kleinste elzengordijnzwam (hoed,steel,vlees en lamellen zijn paars van jonge zwam)
Helaas blijven elzengordijnzwammen niet lang paars. Ze komen paars boven de grond en verkleuren daarna al vrij snel naar bruin.
Als je ze bruin aantreft, valt er zonder microscoop onderzoek al bijna niets meer over te vertellen.
De hoed verkleurt het eerst via grauwig grijs naar bruin, de steel volgt daarna.
Als ze jong zijn, dan hebben ze, zoals de meeste gordijnzwammen, een umbo'tje. Dat is een gek bultje op het midden van de hoed. Dat bultje wordt het eerst bruin. Als de hoed ontvouwt bij rijping vlakt dat bultje af. Daardoor kan verwarring ontstaan met een oud en bruin geworden elzezompzwam die nooit zo'n bultje heeft gehad.

De elzengordijnzwammen op deze foto's zijn gegordelde elzengordijnzwammen (Cortinarius alnetorum). Ze staan in park Spoorzicht hoofdzakelijk bij elzen die al weer wat ouder zijn en onderin een stamdoorsnede hebben van zo'n 15 cm. Ze groeien pal aan de voet van de bomen (binnen 30 cm afstand van de boomvoet), niet aan het pad, en wel op plekken waar zelden gelopen wordt in wat hoger en ijler gras, bladhopen of mos.

Eerste waarneming: 15 oktober 2000

Foto's:
sony mavica fd85
 
  Knalpaarse gordijnzwammen, zoals de pelargoniumgordijnzwam (die naar geraniums ruikt), zul je in park Spoorzicht niet snel aantreffen. Toch leeft die gordijnzwam ook samen met eik, berk en els, maar dan op voedselarm zand, kleiige of lemige grond. Zie foto hieronder:
 
 
  20 Kb
Eibergen, Leemputten, 10 oktober 2000.
Pelargoniumgordijnzwam
Cortinarius paleaceus
 
  Kleinste elzengrodijnzwam, 14 Kb
doorsnede van  kleinste elze gordijnzwam, 12 Kb
  Maar wat is paars in paddestoelenland ?

Is dit ook paars of paarsachtig, of toch meer rode kool?
Beide foto's zijn gemaakt in park Spoorzicht op 5 november 2000.
De paddestoelen schimmelden al een beetje weg.
De schimmel eraf vegend, leek de steel paars.
Daarom werd een van de paddestoelen overlangs gehalveerd.
En warempel: vlees, lamellen bleken van dezelfde kleur als de steel.
Alleen van buitenaf leek het meer amethist (blauwachtig) paars.
En de binnenkant is meer roodachtig paars.
Als dit paars is, dan zijn dit Kleinste elzengordijnzwammen.
 
 
Zo niet, geen idee wat het wel is. Een 'gordijnzwam'.
De gele paddestoelenbijbel: 'de Kleinste elzengordijnzwam heeft grotere sporen en blekere maar meer violette kleuren dan de Kleine elzengordijnzwam'.
Onder de microscoop leggen, raadt dat boek menigmaal aan.
Betekent dit dat het vlees van de andere paarskleurige gordijnzwammen misschien ook paars is?
Of dat de veldkenmerken er eigenlijk niet toe doen?
 

poes gijs
Spoorzicht's mycorrhiza's
Vorige scherm