Rabdophaga plantengallen digitaal herbarium

	Gal maker:		Rabdophaga rosaria [Löw, 1850]
	Op/On:		Salix alba L., Salix alba L. x fragilis L., Salix babylonica L.

Rozetgal komt voor op Schietwilg, Kraakwilg en, zelden, op Treurwilg. Plat aanvankelijk groen rozet aan de taktop. De galbladeren zijn ongesteeld, verbreed, en naar buiten toe steeds kleiner.
Bij het groeipunt zitten schubvormige bladeren die de holte omsluiten waarin de kleine, lichtrode galmuglarve leeft.
De gallen (1-4 cm doorsnee) blijven de hele winter tot diep in het voorjaar hangen, en verkleuren ondertussen via bruin naar zwart door verdroging.
In het vroege voorjaar (maart-april) tref je vaak roofwantsen aan bij de galbodem die tussen de galschubben rondscharrelen.

In Park Spoorzicht kwamen deze gallen jaren achtereen (1999-2003) voor in grote aantallen op vooral zeer jonge wilgen van 1-4 jaar oud.
Sinds 2007 zijn deze wilgen zo groot geworden, dat je nauwelijks bij de onderste takken kunt komen. Dat komt vooral door het grote aantal kraakwilgen. Die verdrukken de andere soorten wilgen, die daardoor sterven. Kraakwilgen zijn in de regio vrij zeldzaam. Als je ze al ergens vindt, zijn ze meestal oud en solitair.

	Gal maker:		Rabdophaga saliciperda [Dufour, 1841] [Oud.]: Helicomyia saliciperda
	Op/On:		Salix alba L.

Gewone wilgbastgalmug (Rabdophaga saliciperda)

Lege pophuidjes van de Gewone wilgbastgalmug

Het is een heel merkwaardig gezicht om in een kloof neer te kijken op een wilg, zo vervormd als deze. En de ergernis om apparatuur te hebben die net niet goed genoeg is, om op die afstand scherp te stellen.
Met het blote oog was het goed te zien: er staken allemaal lege, oranje huidjes van poppen uit de schors. Jammer van de foto.

De Gewone wilgbastgalmug dame heeft de zonderlinge gewoonte om haar eitjes te leggen dicht bij de plek waar ze is uitgeslopen. Ze sluipt uit. Paart. Legt eieren. Sterft. Het is een kleine wereld, haar levenscyclus.
De muggen hebben opvallend melkwite vleugels. Larve afbeeldingen staan op:
http://www.bladmineerders.nl/gallen/rabdophaga/saliciperda/saliciperda.htm.
Voor de boom is het niet best. Die vervormt en verdikt. De schors verdwijnt als vogels larven zoeken.

Beschrijving Gewone wilgbastgal:
Eenzijdig plaatselijke opzwelling van tak of stam. Verdikking, misvorming.
Elke galkamer is met gangen verbonden met de buitenwereld.
Elke gang loopt kaarsrecht, horizontaal naar buiten.

Nog niet gezien in Park Spoorzicht.

	Gal maker:		Rabdophaga jaapi [Rübsaamen,1916 ]
	Op/On:		Salix repens L.

De gal komt alleen op Kruipwilg voor. Dichte witte beharing geelt de gal een zilverige uitstraling. Het is een klein puntig rozetje, 5-8 mm lang, 3-5 mm dik. De blaadjes zijn klein, en staan dicht op elkaar gepakt. De galmuglarve is rood.

Geen kruipwilg in Park Spoorzicht.

	Gal maker:		Rabdophaga salicis [Schrank, 1803] [Oud.]: Rabdophaga noduli
	Op/On:		Salix aurita L.

Gewone wilgtakgalmug ?

Waard: geoorde wilg,
Plek: jonge tak,
Type: eenzijdige zwelling,
Verwekker: galmug,
Foto: Voorne,
Datum: 4 juli 2009

Op de foto een eenzijdig knobbeltje op een jonge stam van circa 5 cm doorsnee.
Er zit nog een andere gal, zichtbaar op de foto. Daarover later meer.

Is het de gal van de Geoorde wilgtakbladwesp (Euura auritae)
Is het de gal van de Wilgentakmineervlieg (Hexomyza simplicoides),
Is het de gal van de Gewone wilgtakgalmug (Rabdophaga salicis)

In DvL (4e druk, 2009) loop je die in een vaste volgorde af:

als dit een kleine eenzijdige verdikking is, kies 1.
als dit een eenzijdige ronde verdikking is, kies 2
als het een sterkere verdikking is:
- larvekleur: groengeel, geelrood of citroengeel?
- een galkamer of vele galkamers?
- een larve per kamer of vele larven per kamer?

Het eerste probleem is dat ik hem niet heb opengesneden. Zonder aanwijzingen over het aantal kamers en de kleur van de bewoner, blijft dit een raadsel.
Het tweede probleem is dat geen van de drie voorkomt op de inventarisatielijst van het Eerste Internationale Gallen Weekend.
Het derde probleem is dat ik dit eigenlijk een eenzijdige ronde verdikking vind, en dus voor optie 2 zou gaan.

In theorie kan de sleutel verder gevolgd worden. Dat doen de meeste dan mensen ook:
- is de gal tot 20 mm lang en tot 6 mm dik? Zo ja: Wilgentakmot (Cydia servillana)
- is de gal tot 50 mm lang en tot 12 mm dik? Zo ja: Wilgtakgalmug. Bingo.
Zo nee, tweezijdig-cilindrisch, en de schors is glad: Gladde Wilgtakgalmug (Rabdophaga dubiosa).

Kortom: de sleutel is te beknopt geformuleerd om hier echt goed doorheen te lopen, met name de twee eerste verzen geven de maat der dingen niet aan..

De andere gal op de foto, mogelijk Wilgrozetmijt (Aculus gemmarum), ontbreekt ook op de inventarisatielijst.

Nog niet gezien in Park Spoorzicht.

Salix alba	Schietwilg	White willow	Weiss-Weide	Saule blanc
Salix aurita	Geoorde wilg	Auricled Willow	Ohr-Weide	Saule à oreillettes
Salix caprea	Boswilg	Goat Willow	Sal-Weide	Saule marsault
Salix cinerea	Grauwe wilg	Grey-Willow	Asch-Weide	Saule cendré
Salix daphnoides	Berijpte wilg	Violet Willow	Reif-Weide	Saule daphné
Salix elaeagnos	Grijze wilg	Hoary Willow	Lavendel-Weide	Saule drapé
Salix fragilis	Kraakwilg	Crack Willow	Bruch-Weide	Saule fragile
Salix purpurea	Bittere wilg	Purple Osier	Purpur-Weide	Saule pourpre
Salix triandra	Amandelwilg	Almond-leaved Willow	Mandel-Weide	Saile à trois étamines
Salix viminalis	Katwilg	Basket Willow	Hanf-Weide	Saule viminal
Voor een wilgendeterminatietabel, zie website PEN-eiland


Salix myrsinifolia	Onbekend	Dark-leaved willow	Unbekannt	Inconnu
Salix phylicifolia	Onbekend	Tea-leaved willow	Unbekannt	Inconnu