plaagsoorten: -dijkviltbraam -canadese kornoelje -iepziekte -reuzenberenklauw -veelbloemige roos |
Exoten: Essentaksterfte veroorzakersEssentakken sterven af (ziekte)Het speelt al jaren. Taksterfte in grote bomen (en in kleintjes, dat valt minder op). Er zijn tenminste 4 veroorzakers van taksterfte en bladverwelking bij essen. Een ervan is een schimmel met 2 stadia. Vals essenvlieskelkje (Hymenoscyphus fraxineus) staat in ongeslachtelijke staat bekend als Chalara fraxinea. In Oost-Azië heet deze schimmel Lambertella albida. In geslachtelijke staat verspreidt de schimmel zich via sporen, en trekt zich daarbij niets aan van klimaatopwarming (alleen de relatie met temperatuur is onderzocht, niet de relatie met toename van zomerse neerslag) of van de zee, of van laag tot middelhoog gebergte. Van Ierland tot Indonesia, van hier tot Tokio, deze schimmel komt overal voor. Vraag is nog steeds waarom de soort zich de laatste jaren zo snel heeft verspreid, en daarvoor niet. Zwitsers herbarium onderzoek wijst uit: hij was er al wel, in de jaren zeventig al. Ander onderzoek wijst uit: het is geen mutant (zoals geopperd), maar een soort die voor die tijd vooral in Azië voorkwam. De uitbreidingssnelheid is verbazingwekkend groot en de schimmel wordt daarom een invasieve exoot genoemd. Grote essen hebben zware takken, in het kroonhout, dus hoog in de boom. Als grote takken afsterven, kunnen ze akelig hard neer komen. Zolang dat niet op het pad is, of op het spoor of op een geparkeerde auto? Prima, lekker laten hangen. Maar anders? Aansprakelijkheid? Zorgplicht? Hoe kleiner je de boom maakt, hoe kleiner het zorgrisico wordt. Kappen, stobben, knotten of kandelaberen, dat is de vraag. En wanneer, hoe en door wie? En is dat dan velling (meldplicht) of dunning (geen meldplicht)? Meldplicht hangt af van 2 zaken: gebiedsomvang vanaf 5 hectare, en de gebiedsligging (Natura2000 gerelateerd of niet). Voor Spoorzicht geldt geen meldplicht: te klein en niet-Natura2000 gerelateerd. Natuurpark Spoorzicht heeft ze, die zieke takken, al sinds 2008 (het jaar na de grote baggerklus). Dan heeft de rest van de natuur in Diemen dat ook? Niet met zekerheid. Laanbomen hebben minder last dan bomen in natuurbos. En zware ingrepen, zoals bodemverdichting door zwaar materieel in te zetten, regelmatige betreding (intensieve recreatie), baggeren vanaf de wallekant, of baggerstort op de boomwortels, versterken de kans op het toeslaan van de ziekte. In de provincies Groningen en Friesland is de iepenwacht de bewaker en eventuele omzager van zieke essen. Preventief omzagen heeft geen zin, zoals bij zieke iepen. Per zieke es bekijkt de iepenwacht of er reden toe is, en hoofdreden is aansprakelijkheid bij stormschade door takworp. Steden houden een (digitaal) archief bij van aangetaste bomen, en wisselen onderling gegevens uit over preventie en aanpak. Maar hoe zit dat in Diemen? Spoorzichtbeheer kan overgaan tot vorming van knotessen, hakhoutstoven en lichtbanen op plekken waar stormschade een groot gevaar vormt. Meer variatie in de houtopstand maakt het natuurpark nog mooier en rijker qua natuurwaarden. Meer info over essentaksterfte: Essentaksterfte dossier Praktijkadvies essenziekte O+BN VBNE infoblad Veldwerkplaats Essentaksterfte (2016) Iepenwacht Fryslan: download pagina Essentaksterfte Over iepenziekte (de schimmel Ophiostoma ulmi sensu lato): Iepenwacht, Iepziekte in Friesland Boomzorg.nl - Download artikel Iepziektebestrijding Hieperdepiep, lang leve de iep |
Wat doet de gemeente Diemen? 1. kennisverwerving over ziekte en ziekteverloop 2. inventarisatie zieke essen en risicovolle standplaatsen 3. blijven streven naar soortdiversiteit Oproep CGN melding essentakziekte Melding/waarneming essentaksterfte(2023) Herkenning essentaksterfte(2023) Essentaksterfte(2022): verschil gevoeligheid aantoonbaar Relatie Zadelzwam Es, Iep, Wilg, Beuk, Populier, Esdoorn en Els (2014) |
![]() |
Startpagina |