Taxonomie (stamboom):
Stuifzwammen en Bovisten uit het geslacht Calvatia (Calvatia), vallen onder de familie Stuifzwamachtigen (Lycoperdaceae) en in de Stuifzwam Orde (Lycoperdales). De Stuifzwam Orde valt onder de Buikzwammen (Gasteromyceten), en Buikzwammen zijn Steeltjeszwammen (Basidiomyceten).

Dat is de klassieke taxonomie op basis van (macroscopische en microscopische) vormkenmerken.
Tegenwoordig wordt RNA-onderzoek gedaan naar genetische verwantschap. Dat onderzoek leidt ook tot een stamboom, maar een andere. Vormverwantschap blijkt weinig te maken te hebben met erfelijke verwantschap, maar het zegt wel iets voor de indeling in geslachten.

Veldbiologen hebben weinig aan RNA-onderzoek. Dat is te duur, en niet uitvoerbaar. In het veld zal het toch altijd blijven gaan om waarneembare vormen.

Calvatia-soorten (tegenwoordig Handkea)delen i.h.a. deze kenmerken:

• vrij grote bol- tot peervormige vruchtlichamen
• vrij dikke buitenwand (jong, vaak met stekeltjes, wratjes, of melige korrels), en een binnenwand; de buitenwand verdwijnt uiteindelijk bij het ouder worden.
• zeer oude exemplaren hebben een harde, leerachtige wand (dat is de eigenlijke binnenwand)
• bol scheurt onregelmatig open als de sporen rijp zijn
• steelvoet heeft bij rijping steriel weefsel (subgleba)
• subgleba blijft na sporenverstuiving nog lang zichtbaar
• saprofyt, bodembewoner

Terminologie:
gleba= fertiel weefsel (hierin worden sporen gevormd)
subgleba=steriel weefsel (hierin worden geen sporen gevormd)
meerkamerig=holtes in de spons (in het steriele weefsel)
scheidingsvlies=alleen aanwezig bij Afgeplatte stuifzwam (Vascella-geslacht)

Hulpmiddelen:
Bij onderzoek op veldkenmerken is een grote huishoudschaar, een loep, een mes, en een handige uitgraafvinger nodig.

Daarnaast is het prakisch om mee te nemen:

• een determinatietabel,
• een tabellarisch schema

Een en ander maakt ook het fotograferen een stuk simpeler.

Bronnen:
Hansen L. & H. Knudsen (1997), Nordic Macromycetes, Vol. 3, Heterobasidioid, aphyllophoroid and gasteromycetoid basidiomycetes, Kopenhagen, 1997, 444 pp.
Vermeulen, H. (1999), Paddestoelen, Schimmels en Slijmzwammen van Vlaanderen (determinatiesleutels aan de hand van veldkenmerken), De Wielewaal, Turnhout, 1999, 648 pp.
Gerhardt, E. (1999, 2006), De Grote paddenstoelen Gids (voor onderweg), 4e druk, Tirion, Baarn, 2006
Rob Chrispijn ed. (1999), Champignons in de Jordaan (De paddestoelen van Amsterdam), Schuyt en Co, Haarlem, 1999

Top