Laatste update: 22 september 2025

Natuurpark Spoorzicht Diemen kilometerhok:

Excursie agenda 2025

Andere pagina's, zie: Spoorzicht 2013-2014 Spoorzicht 2015 Spoorzicht 2016 Spoorzicht 2017 Spoorzicht 2018 Spoorzicht 2019 Spoorzicht 2020 Spoorzicht 2021 Spoorzicht 2022 Spoorzicht 2023 Spoorzicht 2024 Spoorzicht 2025 (deze pagina)

Natuurpark Spoorzicht ligt in het centrum van Diemen, ingeklemd tussen spoorwegen en autoweg A1, Het gebied maakt deel uit van de Diemer Scheg. Dat is een trekroute van wilde dieren tussen de Diem en de Watergraafsmeer. Dieren gebruiken het park in die trekroute om uit te rusten, te eten, te schuilen, en jonkies te krijgen.

De website Natuurpark Spoorzicht en het Diemer Platform Spoorzicht Groen (de Werkgroep Spoorzicht) bestaat op 30 april 2026 27 jaar. Al die jaren verzorgde de werkgroep het park, de website over en de excursies in het park, zonder een cent subsidie. De Werkgroep Spoorzicht is sinds oktober 2015 toegetreden tot de Werkgroep Stadsnatuurbeheer van vereniging KNNV-Amsterdam, en beoogt werkzaamheden te verrichten naar de richtlijnen van Landschap Beheer Noord-Holland. Stadsnatuur is de min of meer spontane vestiging van wilde planten en dieren. Beheer maakt ruimte voor de mens met behoud en versterking van de leefgebieden van plant en dier. Vanaf 2025 zal de gemeente Diemen het beheer van het natuurpark overnemen, en het park upgraden naar een duurzaam te onderhouden natuurpark, met plaats voor kinderactiviteiten en met een rolstoel vriendelijk vlonderpad. De gemeente hoopt de uitvoering van de plannen in 2025 te starten, en verwacht die in 2026 te hebben afgerond. We zien het resultaat graag tegemoet.

Ooit was Spoorzicht sportpark ... Twee voetbalvelden, een honkbalveld, een atletiekbaan en een verspringbak. Er was wel een kantine, maar geen parkeerplaats op het terrein. Men parkeerde gewoon in de woonwijk, tot in de tuintjes toe. Het terrein was nat, en er werden vaak velden afgekeurd. Naarmate de drainagepomp langer aanstond, zakte het terrein dieper weg in het veen, en werd het nog veel natter. De aanleg van de spoorboog naar Diemen-Zuid kwam erg gelegen. Daardoor kon men de kosten voor de aanleg van nieuwe sportvelden afwentelen op NS.

Nu liggen er paden, gemaakt door vrijwilligers. Materiaal is aangevoerd met kruiwagens, net zoals dat vroeger eraan toeging in het Amsterdamse bos, maar dan door vrijwilligers in plaats van werklozen. Het bijzondere is dat de kaart bewaard is gebleven van toen het sportpark was; en daarop in grijs staat nog getekend slotenpatroon van de vroegere veenweide. De groene ovaaltjes (maaibeheer) in het kaartje betreffen de gebiedjes die jaarlijks werden gemaaid. Het zijn plekken waar meer licht op de bodem is ontstaan door bosbeheer. Door de kap van bomen en struiken kwam er meer licht in het terrein en met name invasieve exoten profiteerden daarvan, zoals Veelbloemige roos (Rosa multiflora) en Dijkviltbraam (Rubus ameniacus). Als je de overdadige groei van plaagsoorten wil afremmen, dan moet je kunnen maaien. Kunnen maaien vergt bosbeheer waarin je kroonhout niet laat rondslingeren, maar op houtrillen opstapelt op plekken waar plaagsoorten het toch al niet goed doen (wegens lichtgebrek). Bosbeheer gericht op meer licht in het bos, leidt tot woekeren van plaagsoorten, en vergt dus frequenter en gerichter onderhoud om die soorten in toom te houden.

In het hügelgebied worden hutten gebouwd als spelaanleiding. Leuk bedacht maar het zou er net iets verder vandaan komen, met dierlijke redenen.

Op 28 april 2015 werd er volop gewerkt aan het hügelgebied. Een centrale hügel van 10 meter lang, 80 cm hoog, en aan de voet bijna 2 meter breed, met daarom heen allemaal kleinere heuveltjes en houten muurtjes, en achterin een vijver waaruit de grond werd gewonnen voor bovenop de hügels.

Er zat een idee achter en een bepaalde filosofie, en al die heuveltjes werden verrassend snel bewoond door allerlei dieren zoals dwergmuis, gewone pad, bruine kikker, en aardhommel. Er was ook een ander doel: aan de westkant van het gebied was een houten muur, een deels stenen muur en een lange houtril. Die gaf dekking aan wilde dieren als er iemand met een hond of kat passeerde, en dat gebeurde vaak. Op die manier kun je natuur en recreatie samen laten gaan: zorgen voor dekking én vergroting van de bosrand door de (met hügels gevulde) lichtschacht. Die hele rand van achter tot voor is verwijderd door de bulldozer van Van den Heuvel en Co. En dat was niet de bedoeling, neem ik toch aan. Maar wir haben es nicht gewoest, dat zal het wel zijn.

Het is verbazingwekkend dat Van den Heuvel (de aannemer die de hutten bouwt), zonder mitigerende maatregels en zonder faunaonderzoek een deel van dit gebied plat bulldozerde om erbij te kunnen op een plek die niet was afgesproken, op bestek 10 meter meer naar het westen, achter de houten muurtjes in plaats van erop. Moest dat nou echt zo? Waarom niet 10 meter verderop dwars door de Veelbloemige roos (rosa multiflora) die toch al weg moet (als ongewenste invasieve exoot)? Is deze klus verkeerd aanbesteed? Zonder voldoende overdracht van informatie? Had de aannemer volledig de vrije hand?

Gekochte palen, schroef in levende boom Van den Heuvel, is dat normaal?	De "iependienst" liet de eik staan Achter de lichtmast. Van den Heuvel niet Met welk doel?

9 juli 2025 Laten we vooropstellen dat het doel van deze website is het "kritisch volgen van uitgevoerd beleid". Want duidelijk is dat Boombedrijf Meijer zeer deskundig is, dat het aantal vergissingen (oude elzen in plaats van oude iepen) zeer beperkt was, dat de snelheid hoog lag, dat lange werkdagen zijn gemaakt, en dat het gereedschap zeer adequaat is ingezet. Topklasse, dus. Op zich. Een week na een enorme zaagpartij van dagen lang achtereen bomen vellen, volgt de uitleg van wat gaande is. Iepziekte. Bij de uitleg staat dat de paden zullen worden hersteld. Mooi denkt een mens, tot duidelijk is wat daarmee wordt bedoeld.

Laten we vooral niet alles op dezelfde manier doen, en dus sommige stukken overslaan, maar wel glad strijken (boslaantje). Paden die bewust op dijkjes lagen, liggen dat nu niet meer, en gaan komende winter allemaal kopje onder. Boomstammen naast paden zorgden voor hoger dijkjes. Alle stammen langs de hoofdpaden zijn weg gehaald, en vermalen. Er komen dus ook geen dijkjes meer voor terug. En daar zijn we helemaal niet blij mee. Voorlichting beweert dat het iepenprotocol is gevolgd. Als dat waar is, dan volgt Diemen niet het Amsterdamse iepenprotocol, want Amsterdam heeft voor haar protocol een (zie https://openresearch.amsterdam/nl/page/102146/ontheffing-en-activiteitenplan-iepenpage ) ontheffing moeten aanvragen. (De site waarop de ontheffing staat, laat zich niet benaderen vanuit deze website, dus je moet deze link openen in een nieuw tabblad). In verband met mogelijke aanwezigheid van de iepenpage mag je in Amsterdam (en in de provincie Noord-Holland) het oude iepenprotocol niet meer gebruiken zonder ontheffing.

Als je google't op iepenprotocol dan vind je niets. Helemaal niets. Er is 1 boomverzorger die het woord protocol in de mond neemt en dan verwijst naar een stuk van de VBNE uit 2014/2016. Maar de VBNE is op dit vlak nou net niet meer uptodate. Voor up to date informatie moet je bij het SIF zijn (voorheen de iepenwacht van Friesland) Geen protocol dus, en in ieder geval niets waaruit blijkt dat alle hout vermalen moet of zo snel mogelijk van het terrein af moet. Dat is ook absolute apekool in dit terrein. Er is hier geen monocultuur van iep, integendeel, we hebben een bijna monocultuur van els in het terreinmidden.

Van belang is dat alle hout geschild wordt, en dat besmette iepenstammen niet onder levende (wellicht nog onbesmette) iepen worden gelegd, maar wel in het elzen-en wilgenbroek waar dat besmette hout onschadelijk is. De laatste jaren legden iepenziekte bestrijders ongeschilde besmette stammen gewoon onder gezonde iepen die in 2025 allemaal alsnog zijn geveld. Duidelijk werk van een iepenbestrijdingsfirma zonder protocol, en dus van een aanbestedingsfout. De werkgroep was altijd blij met alle gevilde iepenstammetjes, reden om er nog een aparte pagina aan te wijden: paddenstoelen op iepenhout. Er was destijds zelfs een afspraak gemaakt met de iependienst om stammetjes zo te verzagen dat ze draagbaar waren en per kruiwagen vervoerbaar waren. Bij alle personeelswisselingen en iependienst bestrijdings aannemers wisselingen verdwenen de goede bedoelingen, en moest deze dienstverlening iedere keer opnieuw worden bevochten. Stammen werden steeds dikker, groter, en onhandelbaarder. De vergissingen werden ook steeds groter. Zo is een waterwilg omgezaagd, met stip, vergissing, zijn elzen van stippen voorzien, vergissing, zijn zachte berken gekapt uit zorgplicht terwijl de essen ernaast daadwerkelijk omvielen, enz. enz. Breek me de bek niet open.

Laten we paden (foto boslaantje) breder maken. Er zijn zoveel houtsnippers beschikbaar, dat we de berm ook gelijk kunnen meepakken (jammer van de bermflora, leve de verruiging) Het besef ontbrak dat breder en vlakker maken geen herstel is van smallere maar hogere paden in moerasbos. Voor dat besef moet je het winterse waterpeil kennen.

Junglepad I bleek ineens deel uit te maken van de oostwestas (van ingang naar westpunt). Het zanddijkje is dus afgevlakt en verbreed. Hoe hoog we junglepad1 ook maken, de uitgang ligt er nu 20 cm te laag. Dus het pad loopt daar dood in de regentijd. De doorgang van junglepad I naar junglepad II (door de Spaanse aken haag) is tijdelijk geblokkeerd. Iedereen moet door het stinsenlaantje lopen naar het volgende veld. Dat laantje is een stuk breder geworden sinds de draglines er doorheen reden, en er ook meteen wat snippers op hebben gestort. Weer een bijna uitgeroeid biotoop (door verslemping en vermesting). Ik vind dat noch verbetering, noch herstel. De werkgroep Spoorzicht gaat met deze snipperhoop junglepad I ophogen, op termijn.

Junglepad I ligt nog wel tussen boomstammen om droge voeten te houden in de winter. Alleen zul je er niet meer met droge voeten kunnen komen. Want de weg erheen ligt nu te laag.

Laten we ingang III breder maken, dan kan buurtbewoner met kruiwagen er weer langs. Ongetwijfeld op verzoek van een van de parkbezoekers die niet weet waarom de doorgangen bewust zo smal zijn gehouden dat een volwassen vrouw er tussendoor past, maar een kruiwagen net niet. Zo is de afstand fysiek getest, destijds. Een kruiwagen paste alleen maar door het klaphek met beugelslot, en de werkgroep had de sleutel. In 2013 zag het hek er zo uit:

Apart geval is het stinsenlaantje. Dat laantje is onderdeel geworden van de hoofdas van ingang naar westpunt, afgevlakt, verbreed, verslempt. Hier zal de eerste jaren geen stinsen meer kunnen groeien. Voor een stinsenmilieu heb je luchtige, relatief arme zandgrond nodig met wat klei of kalk, en wat essenstrooisel in de bovenlaag, in een tamelijk ongestoord milieu. Een stinsenmileu is uiterst kritisch, wat dat betreft, en vergt apart beheer. Dit had nooit gemogen. Bij de enorme baggerklus van 2014 is dit stuk na overleg ontzien (en door de werkgroep afgezet met rood-wit lint, om misverstanden, zoals deze, te voorkomen).

Nieuw middenpad (bij ingang I)	Ten noorden van bestaand middenpad

Al deze stammen zijn 's avonds na achten van het terrein afgevoerd. Ze waren te dik voor de versnipperaar (en geld waard). (En ze zijn, zo te zien, niet ziek.)

Deze foto geeft een idee van de maximale stamdikte...

8 juli 2025 Zomer 2025: de zomer is vanouds de tijd waarin de zieke iepen worden gerooid. In de jaren na Covid was er steeds meer de klad gekomen in het bosonderhoud. Ambtenaren volgden elkaar te snel op, en werden onvoldoende ingewerkt op klussen en vaste werkroutines. Soms vond de bestrijding plaats in september, soms in november of januari. De noodzaak om iepziekte te bestrijden, werd ook zeer verschillend geïnterpreteerd. op zich niet onbegrijpelijk, omdat de zin ervan ontgaat.

Dit is of was een iep, een iepenstronk. Als die boom ziek is (en niet alleen maar in de weg stond), dan is de stronk ziek, en dat zijn de wortels dan dus ook. Eventjes terzijde: op 4 juli stond deze boom er nog, en leek totaal niet ziek te zijn. Hij stond dus alleen maar in de weg. De es, er pal naast, staat duidelijk niet in de weg, natuurlijk, die staat er nog, en dreigt om te vallen, maar dat geeft niet. Er was een hartje in de iep gekerfd, Pietje valt op Marietje, en jaren later was dat hartje, met namen en al, weg gesneden uit de bast. Kennelijk was de liefde bekoeld, en mocht deze iep dat feit niet meer na vertellen.

Iep met hartsverdriet.	Es voor, iep achter.

De wortels leven nog zeker 7 jaar nadat de stam eraf is gezaagd. De bast van de stronk moet er nog af, vanwege bestrijding van het kevertje dat de ziekte verspreidt. Maar de laatste jaren nam men die moeite niet meer, en liet men de schors gewoon zitten. Kennelijk is dat ook zo in het gevolgde iepenprotocol van de gemeente Diemen, want ook in 2025 nam men de moeite niet om stronken te villen. De wortels vormen een serieuzer probleem: via de wortels kan de ziekte zich verspreiden naar wortels van nog gezonde bomen. Uit wortelopschot van een gevelde iep kunnen nieuwe iepen ontstaan die al ziek zijn, maar er nog geen last van hebben. Iepziekte uit zich pas als het opschot een stamdoorsnede heeft van 4 cm of meer. Er is dus verschil tussen besmetting, ziek zijn, en verschijnselen vertonen van die ziekte. Officieel mag dood iepenhout (dikker dan 4 cm doorsnede) niet ongeschild vervoerd worden, en officieel mag besmet dood iepenhout niet opgeslagen worden als openhaardhout. De besmettelijkheid van ziek gezaagd hout wordt door (zelfverklaarde) deskundigen als een serieus gevaar gezien. Door anderen niet. Zo zegt de een dat het iepenhout in het park moet blijven, en de ander dat het zo snel mogelijk van het terrein af moet. Er is nog een derde opvatting: als je besmet iepenhout langer dan 6 maanden onder water bewaart, dan is het hout weer betrouwbaar. Dus waarom staat er niet in het iepenprotocol: pleur ze in de tankval, en laat ze daar een jaartje liggen ...? Een jaar later vis je ze er weer uit, als vervolgonderdeel van het iepenprotocol.

Hoe groter machine	Hoe meer werkruimte nodig is
Links: de stapelbouwer	Rechts: de stapelvreter

westpunt van het terrein

Junglepad1	Zuidpad

Junglepad1	Boslaantje (bij daslookveld) op 4 juli staat hij er nog: iep (met uitgekerfd hartsverdriet)

Pad tussen ingang II en III	Junglepad2 (beetje dichtgegroeid)

De doorgang (junglepad1-junglepad2) Niet ziek, maar staat in de weg	Niet geschild, geen 4 cm stronkhoogte Te hoog afgezaagd.
Een Boomzorg.nl expert beweert dat	4 cm stronkhoogte het maximum is En dat je die hoogte moet schillen

Startpagina